Menu
Η ψωριασική αρθρίτιδα είναι ένας πολύπλοκος και συχνά δύσκολος στη διάγνωση τύπος φλεγμονώδους αρθρίτιδας που επηρεάζει διαφορετικά κάθε ασθενή. Ενώ υπάρχει η αντίληψη ότι η ψωριασική αρθρίτιδα είναι παρόμοια με τη ρευματοειδή αρθρίτιδα, με επιπλέον προσβολή του δέρματος από ψωρίαση, στην πραγματικότητα η ψωριασική αρθρίτιδα είναι μια εντελώς ξεχωριστή ασθένεια με τους δικούς της παράγοντες κινδύνου, ένα σύνολο ετερόκλιτων συμπτωμάτων και διαφορετικές επιλογές θεραπείας.
Η ψωρίαση είναι χρόνια δερματοπάθεια με εξάρσεις και υφέσεις που αφορά το 2-3% του πληθυσμού παγκοσμίως. Χαρακτηρίζεται από ερυθρές, σκληρές στην αφή «πλάκες», οι οποίες καλύπτονται από λέπια ή νιφάδες και συνήθως εντοπίζονται στους αγκώνες, τα γόνατα, το τριχωτό της κεφαλής, το κατώτερο σημείο της μέσης, τις παλάμες ή/και τα πέλματα. Η ψωριασική αρθρίτιδα παρατηρείται σε ασθενείς με ψωρίαση.
Ψωριασική αρθρίτιδα εμφανίζει περίπου το 20% των ασθενών με ψωρίαση. Η πλειοψηφία (68%) των ασθενών με ψωριασική αρθρίτιδα έχουν ήδη ψωρίαση όταν διαγιγνώσκονται με αρθρίτιδα. Συνήθως η αρθρίτιδα εμφανίζεται μέσα σε 5-12 χρόνια από τη διάγνωση της ψωρίασης. Ωστόσο, περίπου στο 15% των ασθενών, οι εκδηλώσεις της αρθρίτιδας συμπίπτουν με τη δερματική νόσο ενώ στο 17% των ασθενών, η αρθρίτιδα εμφανίζεται πριν από τις δερματικές εκδηλώσεις, καθιστώντας τη διάγνωση πιο δύσκολη.
Προσβάλλονται το ίδιο συχνά γυναίκες και άντρες νεαρής ηλικίας, 20-40 ετών, οι οποίοι έχουν γενετική προδιάθεση για τη νόσο. Περίπου το 33-50% των ασθενών με ψωριασική αρθρίτιδα έχουν τουλάχιστον έναν συγγενή πρώτου βαθμού που έχει επίσης ψωρίαση ή ψωριασική αρθρίτιδα.
Στην ψωριασική αρθρίτιδα τα συμπτώματα ποικίλουν ανάλογα με τις αρθρώσεις που προσβάλλονται. Ο τύπος της αρθρικής προσβολής διαφέρει σε κάθε ασθενή και μπορεί και να εναλλάσσεται στον ίδιο ασθενή με την πάροδο του χρόνου. Κάποιοι τύποι προσβολής μπορεί να συνυπάρχουν.
Ασύμμετρη ολιγοαρθρίτιδα: σε αυτόν τον τύπο ψωριασικής αρθρίτιδας προσβάλλονται λιγότερες από πέντε μικρές ή μεγάλες αρθρώσεις και τα συμπτώματα αρθρίτιδας, όπως ο πόνος, το οίδημα και η ερυθρότητα δεν εμφανίζονται σε αρθρώσεις και στις δύο πλευρές του σώματος ταυτόχρονα. Στον τύπο αυτόν ανήκει και η δακτυλίτιδα, όπου διογκώνεται κατά μήκος και πονάει ένα δάκτυλο χεριού ή ποδιού, το οποίο αποκτά τη μορφή «λουκάνικου».
Συμμετρική πολυαρθρίτιδα: στον τύπο αυτό της ψωριασικής αρθρίτιδας πάσχουν πέντε ή περισσότερες αρθρώσεις και στις δύο πλευρές του σώματος ταυτόχρονα. Ο τύπος αυτός μιμείται τα συμπτώματα της ρευματοειδούς αρθρίτιδας.
Αρθρίτιδα περιφερικών φαλάγγων: αυτός ο τύπος ψωριασικής αρθρίτιδας αφορά την προσβολή των άπω φαλαγγοφαλαγγικών αρθρώσεων των χεριών και των ποδιών και θεωρείται κλασική μορφή της ψωριασικής αρθρίτιδας. Ωστόσο, παρατηρείται μόνο στο 5- 10% των ασθενών με ψωριασική αρθρίτιδα, κυρίως άνδρες. Ο τύπος αυτός της ψωριασικής αρθρίτιδας μπορεί να προκαλέσει και αλλαγές στα νύχια, όπως: βαθουλώματα στην επιφάνειά τους (βοθρία), κίτρινο αποχρωματισμό ή υπερκεράτωση αυτών με πάχυνση του νυχιού και ανύψωση από το δέρμα, αποκόλληση μέρους ή και ολόκληρου του νυχιού.
Ακρωτηριαστική αρθρίτιδα (arthritis mutilans): είναι σπάνιος τύπος ψωριασικής αρθρίτιδας (1-5% των ασθενών). Χαρακτηρίζεται από απορρόφηση του οστού των τελικών φαλάγγων των δακτύλων ή και των οστικών δομών των καρπών και των αστραγάλων με συνοδό καταστροφή των αρθρώσεων.
Σπονδυλοαρθρίτιδα με/ή χωρίς ιερολαγονίτιδα: η ψωριασική αρθρίτιδα θεωρείται ένας τύπος σπονδυλοαρθρίτιδας, ο οποίος είναι γενικός όρος που περιλαμβάνει διαφορετικούς τύπους αρθρίτιδας οι οποίοι έχουν ως κοινό χαρακτηριστικό την φλεγμονή στις αρθρώσεις της σπονδυλικής στήλης ή/και των ιερολαγονίων αρθρώσεων. Σπονδυλοαρθρίτιδα με/ή χωρίς ιερολαγονίτιδα εμφανίζει περίπου το 5% των ασθενών με ψωριασική αρθρίτιδα, κυρίως άντρες. Κλινικές ενδείξεις σπονδυλαρθρίτιδας ή/και ιερολαγονίτιδας μπορεί να παρατηρηθούν σε συνδυασμό με άλλους τύπους ψωριασικής αρθρίτιδας.
Άλλη χαρακτηριστική εκδήλωση της ψωριασικής αρθρίτιδας αποτελεί η ενθεσίτιδα που οφείλεται σε φλεγμονή στις θέσεις πρόσφυσης των τενόντων, των συνδέσμων και των θυλάκων στα οστά. Συχνή εντόπιση της ενθεσίτιδας είναι η κάτω επιφάνεια της πτέρνας και η οπίσθια επιφάνεια όπου προσφύεται ο αχίλλειος τένοντας.
Η διάγνωση της ψωριασικής αρθρίτιδας είναι κλινική και βασίζεται στη λήψη λεπτομερούς ιστορικού και στην κλινική εξέταση. Τα ευρήματα της κλινικής εξέτασης είναι αυτά που συνήθως οδηγούν τον ιατρό στη διενέργεια ορισμένων εργαστηριακών και απεικονιστικών εξετάσεων για να τεθεί τελικά η διάγνωση της ψωριασικής αρθρίτιδας.
Άτομα με ψωριασική αρθρίτιδα εκτός από την προσβολή των αρθρώσεων και του δέρματος εμφανίζουν συχνά και άλλες συννοσηρότητες οι οποίες πρέπει να αντιμετωπίζονται όπως:
Καρδιαγγειακά νοσήματα: υπάρχει ισχυρή σύνδεση μεταξύ του κινδύνου καρδιαγγειακής νόσου και της ψωριασικής αρθρίτιδας, η οποία γίνεται ακόμα πιο σημαντική σε ασθενείς που δεν λαμβάνουν θεραπεία.
Παχυσαρκία: η παχυσαρκία είναι ένας γνωστός παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη ψωριασικής αρθρίτιδας. Η παχυσαρκία επηρεάζει επίσης τη διαχείριση της ψωριασικής αρθρίτιδας καθώς το υπερβολικό βάρος μπορεί να επηρεάσει την αποτελεσματικότητα των φαρμάκων που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της ψωριασικής αρθρίτιδας.
Διαβήτης: τα άτομα με ψωριασική αρθρίτιδα είναι γνωστό ότι έχουν σημαντικά αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν διαβήτη τύπου 2. Τόσο η παχυσαρκία όσο και ο διαβήτης, αυξάνουν περαιτέρω τον κίνδυνο καρδιαγγειακών προβλημάτων.
Αυξημένο ουρικό οξύ (υπερουριχαιμία) & ουρική αρθρίτιδα: η ψωριασική αρθρίτιδα και η ουρική αρθρίτιδα συνδέονται επειδή το ουρικό οξύ πιστεύεται ότι είναι προϊόν της ταχείας μεταβολής των κυττάρων του δέρματος και της φλεγμονής που εμφανίζεται στην ψωριασική αρθρίτιδα. Για άνδρες και γυναίκες με ψωρίαση και ψωριασική αρθρίτιδα, ο κίνδυνος εμφάνισης ουρικής αρθρίτιδας ήταν σχεδόν πέντε φορές μεγαλύτερος απ’ ότι σε άτομα χωρίς ψωρίαση ή ψωριασική αρθρίτιδα.
Οστεοπόρωση: οι ασθενείς με ψωριασική νόσο εμφανίζουν υψηλό επιπολασμό της οστεοπενίας, μιας πρώιμης μορφής οστεοπόρωσης. Αρκετές πιθανές εξηγήσεις βρίσκονται πίσω από τη σχέση μεταξύ ψωριασικής αρθρίτιδας και οστεοπόρωσης και αφορούν τόσο στην παθογένεια της ψωρίασης, στη σωματική αδράνεια που μπορεί να επιφέρει η αρθρίτιδα αλλά και στα κορτικοστεροειδή.
Παθήσεις ψυχικής υγείας: άτομα με ψωριασική αρθρίτιδα έχουν ιδιαίτερα υψηλό κίνδυνο για κατάθλιψη και άγχος, ο οποίος μάλιστα είναι υψηλότερος από αυτόν που παρατηρείται σε ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα. Η ψωριασική αρθρίτιδα μπορεί να επηρεάσει σοβαρά την ποιότητα ζωής των ασθενών. Οι δερματικές πλάκες της ψωρίασης μπορούν να επηρεάσουν την εμφάνιση και την αυτοεκτίμησή. Ο χρόνιος πόνος, η κόπωση και η μειωμένη κινητικότητα μπορεί να δυσκολέψουν την κοινωνικοποίηση και να αυξήσουν τη μοναξιά και την απομόνωση. Όλα αυτά μπορούν να προκαλέσουν συναισθηματική δυσφορία και να συμβάλουν στην κατάθλιψη.
Οι φλεγμονώδεις ασθένειες του εντέρου: όπως η νόσος του Crohn και η ελκώδης κολίτιδα, τείνουν να συνυπάρχουν με την ψωριασική αρθρίτιδα. Μελέτες δείχνουν ότι η ψωριασική αρθρίτιδα συνδέεται με 1,7 φορές αυξημένο κίνδυνο ελκώδους κολίτιδας και 2,5 φορές αυξημένο κίνδυνο νόσου του Crohn.
Κύριος στόχος της θεραπευτικής αντιμετώπισης της ψωριασικής αρθρίτιδας είναι η επίτευξη ύφεσης της νόσου, που σημαίνει υποχώρηση όλων των συμπτωμάτων της νόσου, πρόληψη παραμορφώσεων των αρθρώσεων, λειτουργικών, κινητικών διαταραχών και αναπηρίας και βελτίωση της ποιότητας ζωής του ασθενούς. Τα τελευταία χρόνια σημειώθηκαν σημαντικές εξελίξεις στις γνώσεις μας πάνω στους φλεγμονώδεις παθογενετικούς μηχανισμούς οι οποίοι προκαλούν τη νόσο. Η πρόοδος αυτή είχε ως αποτέλεσμα να ενισχυθεί σημαντικά η θεραπευτική φαρέτρα των ιατρών ρευματολόγων για την αντιμετώπιση της ψωριασικής αρθρίτιδας με αρκετά στοχευμένα φάρμακα. Σήμερα είναι εφικτή η επίτευξη της ύφεσης με την εφαρμογή του κατάλληλου για κάθε ασθενή θεραπευτικού προγράμματος. Καθοριστικό όμως ρόλο για την επιτυχή θεραπεία παίζει η έγκαιρη διάγνωση και η πρώιμη και ορθή θεραπευτική παρέμβαση.
Η γονιμότητα ορίζεται ως η ικανότητα σύλληψης και η ικανότητα να μείνετε έγκυος. Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η ψωριασική αρθρίτιδα επηρεάζει τη γονιμότητα. Μια μικρή
έρευνα του 2019 σε γυναίκες με ψωριασική αρθρίτιδα εξέτασε τις επιπτώσεις της στη γονιμότητα. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η ύπαρξη της ψωριασικής αρθρίτιδας δεν αυξάνει τις πιθανότητες υπογονιμότητας ούτε οδηγεί σε χειρότερα αποτελέσματα εγκυμοσύνης. Σύμφωνα με μια άλλη συστηματική ανασκόπηση, ορισμένα αντιρευματικά φάρμακα που τροποποιούν τη νόσο (DMARDs) μπορεί να επηρεάσουν την ανδρική γονιμότητα.
Συνολικά, οι έρευνες για τα αποτελέσματα εγκυμοσύνης σε γυναίκες με ψωριασική αρθρίτιδα συμφωνούν ότι η ψωριασική αρθρίτιδα μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη πιθανότητα πρόωρου τοκετού και καισαρικής τομής. Μια συστηματική ανασκόπηση του 2021 σχετικά με την ψωριασική αρθρίτιδα στην εγκυμοσύνη υποδηλώνει ότι μπορεί να υπάρχει αυξημένος κίνδυνος προεκλαμψίας, εκλεκτικής καισαρικής τομής και πρόωρου τοκετού σε έγκυες γυναίκες με ψωριασική αρθρίτιδα. Η έρευνα δεν διαπίστωσε αυξημένο κίνδυνο διαβήτη κύησης ή χαμηλού βάρους γέννησης. Μια άλλη μελέτη του 2019 με 41.485 εγκυμοσύνες, συμπεριλαμβανομένων 541 κυήσεων σε γυναίκες με ψωριασική αρθρίτιδα, διαπίστωσε επίσης αυξημένο κίνδυνο πρόωρου τοκετού και καισαρικής τομής στις εγκύους με ψωριασική αρθρίτιδα σε σύγκριση με τις εγκυμοσύνες ατόμων χωρίς αρθρίτιδα. Η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι περισσότερες γυναίκες με ψωριασική αρθρίτιδα έχουν εγκυμοσύνες χωρίς σημαντικές
ανεπιθύμητες εκβάσεις.
Σχετικές έρευνες δείχνουν ότι συνήθως τα συμπτώματα της ψωριασικής αρθρίτιδας βελτιώνονται κατά τη διάρκεια και τους πρώτους έξι μήνες μετά την εγκυμοσύνη. Η αύξηση της δραστηριότητας της ψωριασικής αρθρίτιδας μπορεί να εμφανιστεί μετά το πρώτο εξάμηνο από τον τοκετό.
Εάν είστε έγκυος, η θεραπεία της ψωριασικής αρθρίτιδας πρέπει να είναι προσαρμοσμένη στις ανάγκες σας και του αναπτυσσόμενου εμβρύου. Μπορεί να πρέπει να σταματήσετε να παίρνετε ορισμένα φάρμακα αρκετά νωρίτερα από τη σύλληψη ή να τα σταματήσετε κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Ορισμένα συστηματικά και βιολογικά φάρμακα θα πρέπει να αποφεύγονται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης επειδή αυτά τα φάρμακα συνδέονται με γενετικές ανωμαλίες και αποβολές. Εντούτοις, συγκεκριμένοι βιολογικοί παράγοντες μπορούν να συνεχιστούν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Ο ρευματολόγος και ο μαιευτήρας σας πρέπει να βρίσκονται σε στενή συνεργασία όσον αφορά τον προγραμματισμό και την φροντίδα της εγκυμοσύνης αν έχετε ψωριασική αρθρίτιδα.
© Copyright 2020 zampeli-rheumatology.gr
Ραντεβού με την Ιατρό Ευαγγελία Κ. Ζαμπέλη